Ubiegający się o dopłatę do kredytów na energooszczędne domy i mieszkania będą musieli udowodnić, że roczny wskaźnik zapotrzebowania na energię użytkową do celów ogrzewania i wentylacji (EUco) nie przekracza 15 lub 40 kWh/m². Kluczowym czynnikiem dla osiągnięcia wskazanych wartości jest ograniczenie strat ciepła w budynku. Można je uzyskać poprzez odpowiedni projekt architektoniczny, dobór sprawdzonych materiałów i staranne wykonawstwo. W ramach cyklu Energooszczędność w moim domu wyjaśniamy, jakie aspekty budowy domu mają największy wpływ na zmniejszenie strat ciepła w budynku.

Program dopłat Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) do kredytów na budowę lub zakup domów i mieszkań energooszczędnych uzależnia przyznanie dofinansowania od osiągniętego wskaźnika zapotrzebowania na energię wyrażonego w EUco. Zdaniem ekspertów budownictwa jest to najbardziej miarodajny sposób odzwierciedlenia poziomu efektywności energetycznej budynku, ponieważ bezpośrednio określa ile ciepła tracimy przez przegrody zewnętrzne, wskazując tym samym na jakość jego konstrukcji. W odróżnieniu od wyeksponowanych na pierwszej stronie świadectwa energetycznego wskaźników Ep czy Ek, wskaźnik EUco informuje o stopniu izolacyjności termicznej budynku i zapotrzebowaniu na energię niezbędną do ogrzewania i wentylacji.

– Program NFOŚiGW premiuje domy, w których straty ciepła ograniczono do minimum – mówi Piotr Pawlak, Manager Energy Design Center, ROCKWOOL Polska. Taki dom powinien powstać na bazie przemyślanego projektu, w którym wykorzystano odpowiednie materiały i rozwiązania gwarantujące bardzo dobrą izolacyjność przegród zewnętrznych, oraz zastosowano odzysk ciepła z systemu wentylacji. Dzięki temu do ogrzania budynku wystarczy mała ilość paliwa, co przełoży się na niskie koszty eksploatacji i ochronę środowiska. Dodatkowo zyskujemy komfort zastosowania dowolnego rodzaju paliwa, ponieważ i tak nie zużyjemy go dużo.

Projektuj z głową

Odpowiedni projekt, poprzedzony analizą i zoptymalizowany pod kątem ograniczenia strat ciepła w fazie użytkowania budynku, gwarantuje energooszczędną inwestycję przy nakładach finansowych porównywalnych do budowy domu zaprojektowanego i realizowanego w sposób konwencjonalny. O energooszczędności budynku należy myśleć już na etapie zakupu działki. Gdy mówimy o wymiarach minimalnych działki dla domu jednorodzinnego, to powinna ona mieć wygodną szerokość (najlepiej powyżej 20 m), a teren najlepiej jak opada w stronę południową, ewentualnie jest płaski, z wjazdem od strony północnej lub wschodniej. Takie cechy ułatwiają zaprojektowanie energooszczędnego domu – mówi architekt Dariusz Śmiechowski, przedstawiciel Stowarzyszenia Architektów Polskich. Opracowując projekt należy zwrócić uwagę na bryłę budynku, która powinna być zwarta. Uzyskujemy wtedy maksymalną kubaturę przy minimalnej powierzchni przegród zewnętrznych. Większe przeszklenia powinny znajdować się na południowej elewacji domu, tak aby jak najlepiej wykorzystać energię słoneczną. Od tej strony warto przede wszystkim lokalizować pokoje dzienne. Od północy warto umieścić takie pomieszczenie buforowe, jak garaż, spiżarnia, pomieszczenia pomocnicze.

Ogranicz straty ciepła

Przy projektowaniu energooszczędnego domu należy zwrócić szczególną uwagę na kwestię zapobiegania stratom ciepła. Komfort cieplny można osiągnąć dzięki maksymalnej szczelności budynku i zredukowaniu mostków termicznych, czyli miejsc szczególnie narażonych na straty ciepła. Źródłami strat ciepła w budynku mogą być nieefektywna wentylacja (30-40%) oraz nieodpowiednia izolacja termiczna ścian (20-30%), okien (15-25%), dachu (10-15%) i piwnicy (3-6%).

W przypadku okien, w celu zminimalizowania strat ciepła, istotne znaczenie ma dobór przeszkleń. Myśląc o energooszczędnym domu lub mieszkaniu, warto zastanowić się nad zastosowaniem jedno lub dwukomorowych szyb zespolonych wykonanych ze szkła niskoemisyjnego i/lub przeciwsłonecznego – mówi Jolanta Lessig, Kierownik Komunikacji Marketingowej na Europę w NSG Group – producenta szkła dla budownictwa, właściciela marki Pilkington. Szyby z powłoką niskoemisyjną zapewniają wysoką izolacyjność cieplną, a dodatkowo dzięki możliwości biernego pozyskiwania energii słonecznej przez okna przyczyniają się do ograniczenia zużycia energii grzewczej, obniżając tym samym koszty ogrzewania. Z kolei szyby przeciwsłoneczne zapobiegają przegrzewaniu się pomieszczeń latem, zmniejszając nakłady na klimatyzację. Najbardziej efektywnym rozwiązaniem wpływającym na optymalizację bieżących kosztów utrzymania budynku będzie połączenie w przeszkleniach parametrów dotyczących zarówno ochrony przed słońcem jak i wysokiej izolacyjności cieplnej – tłumaczy Jolanta Lessig.

Koszt budowy – znajdź kompromis

Uzyskanie kompromisu między wysoką klasą energooszczędności a niskim kosztem budowy jest możliwe. Warunkiem jest zarówno mądre zaprojektowanie budynku, jak i wykorzystanie odpowiednich, ogólnodostępnych i sprawdzonych materiałów budowlanych oraz wysoka jakość wykonawstwa. Ta świadomość jest istotna nie tylko dla osób budujących własny dom. Także ci, którzy kupując od dewelopera zdecydowali się na dom lub mieszkanie energooszczędne i chcieliby skorzystać z dopłat NFOŚiGW, powinni wiedzieć, o co pytać sprzedawcę, by mieć pewność, że oferowane mieszkanie spełni wymogi programu. W programie dopłat NFOŚiGW szczegółowo określa wymagania techniczne, które powinien spełniać budynek w celu uzyskania dofinansowania. Odpowiednie wartości współczynników przenikania ciepła przewidziano oddzielnie dla: ścian zewnętrznych, dachów, stropodachów i stropów, drzwi zewnętrznych, a także okien, drzwi balkonowych i powierzchni przezroczystych nieotwieralnych.