Drabina to niezwykły wynalazek. Z jednej strony charakteryzuje się wyjątkowo prostą konstrukcją, z drugiej zaś, wyróżnia się walorami użytkowymi docenianymi przez szerokie grono zarówno branżowych specjalistów, jak i użytkowników indywidualnych. Ale czy prostota jej wykonania – w końcu to „zaledwie” kilka poziomych szczebli mocowanych między pionowymi podłużnicami – nie jest jednocześnie pułapką? Sądząc po liczbie wypadków przy pracy z jej udziałem, pewnie tak. Dlatego specjaliści BHP stanowczo zalecają zapoznanie się z instrukcją obsługi drabiny, zanim zaczniemy z niej korzystać. Co w niej znajdziemy?

Wbrew obiegowym opiniom, obsługa drabiny nie jest tak prosta jak się wydaje. Potwierdzają to statystyki Państwowej Inspekcji Pracy, które wskazują na dużą ilość upadków z wysokości spowodowanych nieprawidłowym korzystaniem z drabiny oraz lekceważeniem przez użytkowników podstawowych zasad bezpieczeństwa.

Informacje ogólne

Drabina jest sprzętem przenośnym stosowanym przede wszystkim do ułatwienia przemieszczania się (wchodzenia, schodzenia) pomiędzy różnymi poziomami, zatem nie powinna stanowić samodzielnego stanowiska pracy na wysokości. Przepisy jednak dopuszczają wykorzystanie jej w ten sposób. Kiedy jest to możliwe?  – Tylko wówczas, gdy użycie innego, bardziej bezpiecznego sprzętu roboczego (typu podnośniki lub rusztowania) nie jest uzasadnione z powodu niskiego poziomu ryzyka, korzystać będziemy z drabiny przez krótki czas lub istnieją okoliczności, których pracodawca nie może zmienić – wymienia Matylda Kołat, specjalista ds. szkoleń BHP. A kto może korzystać z drabiny? – Pracownik, który ukończył 18 lat i posiada wymagane kwalifikacje do pracy na wyznaczonym stanowisku, czyli odbył instruktaż stanowiskowy, przedstawił dobry stan zdrowia potwierdzony orzeczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy oraz zapoznał się z instrukcją obsługi drabiny – wyjaśnia specjalista.

Zanim postawisz pierwszy krok

Pracę na drabinie należy rozpocząć od starannego wyboru rodzaju urządzenia oraz dopasowania jego długości do określonego typu prac. Następnie przeprowadzamy kontrolę funkcjonowania sprzętu (np. przegubów w drabinach przegubowych) wraz ze wszystkimi elementami zabezpieczającymi (np. pasy zabezpieczające przed rozsunięciem się drabiny). – Na tabliczce znamionowej umieszczonej na podłużnicy sprawdzamy maksymalną wysokość roboczą oraz nośność drabiny, której nie wolno nam przekroczyć, pamiętając o ciężarze własnym oraz przenoszonych tą drogą ładunków. Przypominam również, że w przypadku użytkowania drabiny w celach zawodowych, wymagana jest okresowa inspekcja urządzenia – podpowiada Marek Banach, ekspert firmy KRAUSE, renomowanego producenta drabin, pomostów i rusztowań.

Oceń podłoże i warunki zewnętrzne

Inspektorzy BHP oraz producenci drabin są zgodni – jedną z najczęstszych przyczyn wypadków z wykorzystaniem tych urządzeń jest niewłaściwe ich ustawienie. – Nierówne, grząskie lub śliskie podłoże, jak również niestabilne punkty podparcia oraz zbyt strome ustawienie (w przypadku drabin przystawnych), mogą powodować jej przewrócenie się – przestrzega ekspert KRAUSE i radzi: – Jeśli zatem użycie drabiny jest jedynym rozwiązaniem, w takich wypadkach należy zastosować dodatkowe zabezpieczenia w postaci stabilizatorów, szpiców oraz podpór, jak również zadbać o przymocowanie elementu przystawnego do stałych konstrukcji budynku oraz zachować odpowiedni kąt ustawienia drabiny (powinien zawierać się pomiędzy 65° a 75°). Ostatnie zabezpieczanie znajdzie również uzasadnienie podczas zewnętrznego wykorzystania drabiny w trakcie niekorzystnych warunków atmosferycznych.

Do dzieła!

Korzystając z drabiny należy pamiętać o podstawowej zasadzie “trzech punktów podparcia”. Są nimi stopy oraz dłonie. W zależności od fazy ruchu, ciężar ciała pracownika powinien zatem opierać się albo na dwóch stopach i dłoni, albo na dwóch dłoniach oraz stopie. W ten sposób minimalizujemy ryzyko upadku w razie utraty równowagi lub poślizgnięcia się. – Stojąc na drabinie nie wolno wychylać się oraz obciążać drabiny jednostronnie. Należy także pamiętać, że wchodzenie oraz schodzenie z drabiny musi zawsze odbywać się twarzą zwróconą do drabiny. I choć są to informacje z pozoru oczywiste to warto przypomnieć także, że nie wolno zmieniać miejsca położenia drabiny stojąc na niej, stać okrakiem na drabinie dwustronnej lub korzystać z niej, jak z drabiny przystawnej – przestrzega Matylda Kołat.

Nawet najlepiej napisana instrukcja drabiny zda się na nic, jeśli nie zachowamy zdrowego rozsądku i damy się ponieść presji czasu. Producenci drabin oraz specjaliści BHP apelują – czytajmy instrukcję i stosujmy w praktyce wszystkie zalecenia, tylko tak unikniemy upadku.